Cách định hướng bản đồ ngoài thực địa: Hướng dẫn chi tiết và đơn giản

Để công tác đo đạc địa chính đạt hiệu quả cao, việc định hướng bản đồ ngoài thực địa một cách chính xác là vô cùng quan trọng. Bằng việc sử dụng máy thủy bình để xác định chính xác độ cao của các điểm trên địa hình, chúng ta có thể vẽ các đường đồng mức chi tiết, tạo nên một bản đồ địa hình hoàn chỉnh. Cùng Việt Thanh Group tìm hiểu thông qua bài viết sau.

Định hướng bản đồ ngoài thực địa là gì?

Định hướng bản đồ là quá trình làm cho hướng trên bản đồ trùng khớp hoàn toàn với hướng tương ứng trên thực địa. Nói cách khác, đó là việc xoay bản đồ sao cho các địa vật, đường đi, hoặc các yếu tố khác trên bản đồ nằm đúng vị trí so với thực tế khi chúng ta quan sát.

Vai trò của định hướng bản đồ ngoài thực địa:

• Xác định vị trí chính xác: Giúp người dùng biết mình đang ở đâu trên bản đồ và trên thực địa.
• Lập kế hoạch di chuyển: Hỗ trợ lên kế hoạch cho các chuyến đi, xác định lộ trình và các địa điểm cần đến.
• Đọc hiểu địa hình: Đóng vai trò quan trọng trong việc tìm hiểu địa hình xung quanh, các địa vật và các yếu tố tự nhiên khác.
• Tránh lạc đường: Tránh bị lạc đường khi đi rừng, đi phượt hoặc trong các tình huống khẩn cấp.

>>>>Máy Thủy Bình Nikon AC-2S giúp kiểm tra độ bằng phẳng của các mặt phẳng, chẳng hạn như mặt bằng xây dựng.

Các cách định hướng bản đồ ngoài thực địa

• Định hướng bằng địa vật dạng tuyến: Để xác định hướng trên bản đồ, người dùng có thể dựa vào những đường thẳng như đường đi, đường ray tàu hỏa hoặc kênh mương. Cụ thể, ta đặt bản đồ tại vị trí địa vật tuyến tính trên thực địa, sau đó xoay bản đồ sao cho biểu diễn địa vật tuyến tính trên bản đồ song song với địa vật thực tế. Khi sử dụng phương pháp này, cần lưu ý chọn địa vật tuyến tính rõ ràng, ít bị uốn lượn để đảm bảo độ chính xác cao.
• Định hướng bằng la bàn: Muốn biết hướng trên bản đồ, ta dùng một dụng cụ đặc biệt gọi là la bàn. Đầu tiên, đặt la bàn lên bản đồ sao cho phần chỉ Bắc của la bàn trùng với hướng Bắc trên bản đồ. Sau đó, xoay bản đồ cho đến khi kim la bàn chỉ đúng hướng Bắc thực tế. Lúc này, bản đồ đã được đặt đúng hướng. Cần tránh đặt la bàn gần các vật liệu từ tính như kim loại, vì chúng có thể làm ảnh hưởng đến độ chính xác của kim nam châm.

>>Xem thêm: Hệ cao độ quốc gia là gì? Khái niệm và ứng dụng

Nguyên tắc định hướng chiều dài, góc và độ cao một điểm trên bản đồ ngoài thực địa

Định hướng chiều dài, góc và độ cao một điểm trên bản đồ ngoài thực địa là quá trình xác định vị trí chính xác của một điểm cụ thể trên bản đồ so với thực tế thông qua những nguyên tắc khác nhau theo quy định. Dưới đây sẽ là cách định hướng chiều dài, góc và độ cao một điểm trên bản đồ thực địa.

Nguyên tắc xác định chiều dài trên bản đồ

• Đối với đoạn thẳng để xác định độ dài thực tế của một đoạn thẳng trên địa hình, ta tiến hành đo độ dài của đoạn thẳng tương ứng trên bản đồ và nhân với tỷ lệ bản đồ.
• Đoạn cong: Đối với các đoạn cong, ta áp dụng phương pháp vi phân để chia nhỏ đoạn cong thành nhiều đoạn thẳng nhỏ. Tổng độ dài của các đoạn thẳng nhỏ này khi nhân với tỷ lệ bản đồ sẽ cho ta độ dài gần đúng của đoạn cong.
• Ngoài ra máy đo chiều dài có thể xác định được độ dài thực tế của đường cong. Máy đo chiều dài hoạt động dựa trên nguyên lý tích phân. Kết quả đo được từ máy sẽ là tích phân đường cong, từ đó ta có thể tính được độ dài thực tế của đoạn cong.

Cách định hướng góc trên bản đồ ngoài thực địa

Người dùng có thể đo góc trên bản đồ bằng phương pháp đo góc trực tiếp vì bản đồ thường được vẽ theo phép chiếu đồng hình (giữ nguyên góc), nên ta có thể sử dụng thước đo góc để trực tiếp đo góc giữa hai đường thẳng trên bản đồ.

Ví dụ: để đo góc giữa hai con đường giao nhau, ta đặt thước đo góc sao cho tâm thước trùng với giao điểm của hai đường và hai cạnh thước trùng với hai đường đó, sau đó đọc giá trị góc trên thước.

>>> Tối ưu việc đo cao của các công trình xây dựng, cột điện, cột đèn bằng Máy Thủy Bình Satlab SAL32

Xác định tọa độ một điểm trên bản đồ ngoài thực địa

Tọa độ địa lý:

• Tọa độ địa lý của một điểm được xác định bởi giao điểm của kinh tuyến và vĩ tuyến đi qua điểm đó. Kinh tuyến là đường nối hai cực Bắc và Nam, vĩ tuyến là đường tròn song song với đường xích đạo.
• Để xác định tọa độ địa lý của một điểm trên bản đồ, ta kẻ các đường vuông góc từ điểm đó xuống các trục kinh độ và vĩ độ, sau đó đọc giá trị kinh độ và vĩ độ tại giao điểm của các đường vuông góc với các trục.
• Ví dụ: Để xác định tọa độ địa lý của một thành phố trên bản đồ, đầu tiên cần tìm vị trí của thành phố đó, kẻ đường vuông góc xuống kinh tuyến và vĩ tuyến gần nhất, sau đó đọc giá trị kinh độ và vĩ độ tại giao điểm.

>>>Xem thêm: Số hiệu mảnh bản đồ: Cách chia mảnh bản đồ chuẩn nhất dành cho kỹ sư

Tọa độ vuông góc:

• Tọa độ vuông góc được xác định dựa trên một hệ tọa độ vuông góc, trong đó mỗi điểm trên bản đồ được xác định bởi khoảng cách đến hai trục tọa độ vuông góc.
• Để xác định tọa độ vuông góc của một điểm, ta kẻ các đường vuông góc từ điểm đó xuống hai trục tọa độ, sau đó đo độ dài các đoạn thẳng thu được.

Định hướng độ cao một điểm trên bản đồ ngoài thực địa

Trên bản đồ, những đường cong khép kín chính là những đường nối các điểm có cùng độ cao. Nếu một điểm nằm đúng trên đường đồng mức thì độ cao của điểm đó sẽ bằng chính số ghi trên đường đồng mức đó. Hoặc nếu một điểm nằm giữa hai đường đồng mức thì ta phải ước lượng độ cao của nó dựa vào vị trí của điểm đó so với hai đường đồng mức.

Ví dụ: trên bản đồ có hai đường đồng mức 10m và 20m. Điểm A nằm trên đường đồng mức 10m, điểm B nằm trên đường đồng mức 20m, và điểm C nằm giữa A và B. Để xác định độ cao của điểm C, ta đo khoảng cách từ C đến A và từ C đến B. Nếu khoảng cách từ C đến A bằng 1/3 khoảng cách giữa A và B thì độ cao của C sẽ là: HC = HA + (HB - HA) * (CA / AB) = 10 + (20 - 10) * (1/3) = 13.33m

>>>Dựa vào các số liệu đo được từ máy toàn đạc, kỹ sư trắc địa có thể lập bản đồ địa hình chi tiết

Biết viết trên đã khái quát về định hướng bản đồ ngoại thực địa, hy vọng những thông tin này sẽ giúp công tác hay hành trình của quý khách dễ dàng hơn. Việt Thanh chuyên cung cấp các loại máy thủy bình, máy toàn đạc,… kèm thêm các dịch vụ đo đạc uy tín được bảo đảm bởi đội ngũ chuyên gia có tay nghề cao, nếu quý khách có nhu cầu tư vấn về dịch vụ hay sản phẩm của chúng tôi vui lòng liên hệ 0972-819-598.