Chuyên mục Ngày này năm xưa số ra ngày 5-5-2022 còn được Báo Quân đội nhân dân Điện tử thực hiện dưới hình thức các tác phẩm phát thanh podcast tại đây và video clip trên Chuyên trang Media Báo Quân đội nhân dân Điện tử, trân trọng mời bạn đọc xem thêm.
Một số sự kiện trong nước và quốc tế ngày 5-5
Sự kiện trong nước
- Ngày 5-5-1911, Vua Duy Tân ra dụ thành lập Trường Hậu bổ ở Huế, nơi bổ túc những "kiến thức cai trị hiện đại" của thực dân Pháp cho các phó bảng, cử nhân, tú tài trong thời gian 3 nǎm, trước khi được chính thức bổ nhiệm ra làm quan ngạch học chính và hành chính trong chính phủ Nam triều ở Trung Kỳ.
- Ngày 5-5-1967, trong trận đánh trả với không quân Mỹ, quân và dân thủ đô Hà Nội đã chiến thắng oanh liệt, bắn rơi 8 máy bay, tiêu diệt và bắt sống nhiều giặc lái. Nhân dịp này, Hồ Chủ tịch đã ký lệnh thưởng Huân chương Độc lập hạng Nhất và gửi thư khen quân và dân Thủ đô Hà Nội. Bác mong Hà Nội lập nhiều thành tích to lớn hơn nữa, xứng đáng là Thủ đô anh hùng.

Đại đội 6 pháo cao xạ đoàn X bảo vệ thủ đô đã dũng cảm, mưu trí chiến đấu góp phần bắn rơi 8 máy bay giặc Mỹ ngày 5-5-1967. Ảnh: Tư liệu

Chiếc máy bay Mỹ trúng đạn của quân và dân Hà Nội đang bốc cháy và lao xuống đất. Ảnh: Tư liệu
- Ngày 5-5-1972, toàn bộ sĩ quan, binh sĩ thuộc trung đoàn 56 quân ngụy Sài Gòn, đóng tại cǎn cứ Đầu Mầu - Đức Miếu (Quảng Trị) đã tiến hành phản chiến tập thể và đưa toàn bộ vũ khí (trong đó có đại bác tầm xa 175mm - Vua chiến trường) tự nguyện ra nhập quân giải phóng.
Sự kiện quốc tế
- Ngày 5-5-1818, Các Mác, nhà triết học, kinh tế học, người sáng lập chủ nghĩa xã hội khoa học, lãnh tụ cách mạng của giai cấp công nhân thế giới ra đời tại thành phố Tơriơ nước Đức.

Các Mác (1818 - 1883). Ảnh: tulieuvankien.dangcongsan.vn
Kỷ niệm 204 năm Ngày sinh Các Mác (5-5-1818 / 5-5-2022) là dịp để chúng ta bày tỏ lòng ngưỡng mộ, tôn vinh và tri ân một con người đã cống hiến cả cuộc đời cho sự phát triển của xã hội. Ðây cũng là dịp để chúng ta nhìn nhận lại giá trị những di sản tư tưởng của Các Mác, phương pháp vận dụng những di sản ấy vào hoạt động của mỗi đảng, mỗi quốc gia, mỗi dân tộc; đồng thời, đấu tranh, phản bác những luận điệu, quan điểm sai trái, phủ định giá trị, sức sống bền vững của Chủ nghĩa Mác-Lênin và công lao, cống hiến vĩ đại của Các Mác đối với nhân loại, để cùng nhau xây dựng một xã hội ngày càng tốt đẹp.
Theo dấu chân Người
- Ngày 5-5-1920, Báo “L’ Humanité” (Nhân Đạo) của Đảng Xã hội Pháp đăng bài “Tại Đông Dương” của Nguyễn Ái Quốc. Bài báo thuật lại một cuộc đấu tranh của thủy thủ trên những chiếc tàu xuất phát từ cảng Hải Phòng chở lính thợ Việt Nam sang Xi-ri để tố cáo: “Nước Pháp đã để hàng ngàn đồng bào chúng tôi chết đói, và hàng ngàn người bị làm bia thịt cho đạn đại bác ở vùng Trung Đông. Đó là cách nước Pháp đã bảo hộ chúng tôi!”.
- Ngày 5-5-1948, Bác Hồ viết “Thư gửi Đội lão du kích huyện Yên Dũng, Bắc Giang” bày tỏ lòng tiếc thương đối với 7 vị lão du kích đó hy sinh vì nước. Thay mặt Chính phủ, Bác viết: “Các cụ ấy đã hy sinh, nhưng lòng yêu nước, chí quật cường, tinh thần dũng cảm của các cụ sẽ ở trong lòng tất cả đồng bào, tất cả mọi người du kích. Và tiếng thơm của các cụ sẽ giai truyền với non sông của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thống nhất và độc lập”.
- Ngày 5-5-1953, đóng góp ý kiến cho văn bản “Đề nghị về chế độ làm việc của cố vấn và cán bộ Việt Nam với Chính phủ và cán bộ Lào”, Bác ghi bên lề văn bản lời căn dặn: “Thật thà đoàn kết về tinh thần và trong công tác. Thật thà tự phê bình và phê bình lẫn nhau. Cán bộ Việt tuyệt đối tránh bao biện. Cán bộ Lào thì nên tránh khách khí” .

Đại đoàn kết trong tư tưởng Hồ Chí Minh luôn có sự kết hợp hài hòa, quyện chặt và nhất quán giữa yếu tố dân tộc và yếu tố giai cấp (Trong ảnh: Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm lớp học bổ túc văn hóa và kỹ thuật buổi tối của công nhân Nhà máy ô tô 1-5, lá cờ đầu của phong trào bổ túc văn hóa ngành công nghiệp Hà Nội, ngày 19-12-1963). Ảnh: Tư liệu TTXVN
- Ngày 5-5-1958, Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ trì phiên họp của Hội đồng Chính phủ tổ chức lễ tuyên thệ nhậm chức cho các thành viên mới của Chính phủ. Bác nói: “...Như các vị vừa mới tuyên thệ, chúng ta phải hết sức phục vụ nhân dân, chí công vô tư; làm gương về mặt đức - tài. Đó là đạo đức cách mạng. Ta có thêm lực lượng mới trong Chính phủ thì phải có tác phong mới và lề lối làm việc mới, tránh quan liêu để công việc không bị bê trễ, cố gắng khắc phục khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ nhân dân giao phó. Nhân dân đó cố gắng, chúng ta cũng cố gắng, lại được các nước bạn giúp đỡ, nhất định chủ nghĩa xã hội sẽ được thực hiện và sự nghiệp thống nhất đất nước sẽ thành công”.
- Ngày 5-5-1968, Bác Hồ tiếp Hồ Văn Mên, thiếu niên dũng sĩ diệt Mỹ ra thăm miền Bắc và mời cơm thân mẫu cùng vợ của cố Đại tướng Nguyễn Chí Thanh. Cùng ngày, trên Báo Nhân Dân đăng bài báo “Vừa đi đường vừa nói chuyện về Các Mác” (ký bút danh Việt Hồng). Sau khi kể nhiều mẩu chuyện sinh động từ cuộc đời của mình noi theo tấm gương của “ông thầy chủ nghĩa cộng sản của chúng ta”, Bác kết luận: “Chủ nghĩa Mác rất cao, rất rộng. Những người cách mạng phải học tập Chủ nghĩa Mác. Nhưng có thể nói một cách tóm tắt là Chủ nghĩa Mác dạy chúng ta phải tuyệt đối trung thành với Đảng, phải hết lòng hết sức phục vụ giai cấp công nhân. Mác dạy chúng ta: Vô sản tất cả các nước đoàn kết lại! Lênin người học trò thiên tài của Mác bổ sung thêm: Vô sản tất cả các nước và các dân tộc bị áp bức đoàn kết lại! Hai câu khẩu hiệu đó là những ngọn cờ vĩ đại dẫn giai cấp vô sản và các dân tộc bị áp bức đến thắng lợi hoàn toàn” .
(Theo Sách “Chủ tịch Hồ Chí Minh - Ngày này năm xưa”; “Hồ Chí Minh - Biên niên tiểu sử” và “Hồ Chí Minh toàn tập”, NXB Chính trị quốc gia-Sự thật)
Lời Bác dạy ngày này năm xưa
“Nay chúng ta cũng già trẻ một lòng, trường kỳ kháng chiến, chúng ta nhất định sẽ đánh tan giặc Pháp”. Là lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thư gửi đội lão du kích, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang, ngày 5 tháng 5 năm 1948. Đây là thời điểm cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của quân và dân ta đang trên đà thắng lợi với các chiến thắng Việt Bắc, Thu Đông năm 1947 và đang chuẩn bị mọi điều kiện để chuẩn bị cho tổng phản công.
Bác khẳng định: “Tổ tiên ta đời Trần, vì già trẻ một lòng trường kỳ kháng chiến, mà đánh tan giặc Nguyên. Nay chúng ta cũng già trẻ một lòng, trường kỳ kháng chiến, chúng ta nhất định sẽ đánh tan giặc Pháp”. Lời dạy của Bác đã cổ vũ, khích lệ toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, không phân biệt nam hay nữ, già hay trẻ đều một lòng, một dạ quyết tâm trường kỳ kháng chiến đánh thắng thực dân Pháp xâm lược giành thắng lợi trong công cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.

Bác Hồ với đại biểu phụ lão và thiếu nhi đến chào mừng Đại hội thống nhất Việt Minh - Liên Việt, tháng 3-1951. Ảnh baoquankhu4.com.vn
Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa ngày nay, thực hiện lời Bác dạy, quân và dân ta đã luôn đoàn kết, tin tưởng, kiên định với đường lối đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, đã và đang đạt được những thành tựu quan trọng, uy tín và vị thế của Việt Nam ngày càng tăng cao trên trường quốc tế.

Vinh dự, tự hào được Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện, Quân đội ta luôn trung thành vô hạn với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân, không ngừng nâng cao tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, tinh thần quốc tế vô sản, rèn luyện ý chí chiến đấu, đoàn kết một lòng, dù gian lao khổ hạnh cũng không sờn lòng, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng. Trong giai đoạn hiện nay, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, phát huy truyền thống “quyết chiến, quyết thắng”, toàn quân tập trung nâng cao chất lượng tổng hợp, đề cao cảnh giác, kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển. Tích cực tham gia vận động, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng thế trận lòng dân ngày càng vững chắc, cùng toàn Đảng, toàn dân thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.